Köpeğiniz sizi tanıyor mu?

Merhabalar. Bu yazıda köpeğinizle aranızdaki duyguların iki taraf için de anlaşılır şekilde inşa edilip edilmediğini inceleyecek, iletişim dediğimiz şeyin karşılıklı tanıyarak mı yoksa birinin kendi duygusunu diğerine direterek mi oluştuğuna bakacağız. "Ben köpeğimi tanıyorum" demek işin kolayı. Peki kendinizi köpeğinize doğru şekilde tanıtabiliyor musunuz? Iradeli ve anlaşılır mısınız? Duygularınız istikrarlı mı? Kriz durumlarında tutarlı tepkiler verebiliyor musunuz? Çoğu zaman yıllardır arkadaş olduğunuz kişiler bile sizin nasıl bir duygu hali içinde olduğunuzu öğrenmek için saatlerce soru sorarken, köpeğiniz sizi nasıl tanıyabilir?

Şimdi köpeğinizin sizi tanımaya çalıştığı varsayımıyla, ne gibi davranışlar gerçekleştirebileceğini düşüneceğiz.

Hemen herkesin "Aa evet!" diyeceği bir örnek ile başlayalım. Köpeğiniz dış kapıdan gelen seslere havladıktan sonra, dönüp size bakıyor mu?

Evet, bakıyor.

Dışarıdan gelen her ses, bir iletişim başlatır. Kimisi bir dostun misafire geldiğini söyler, kimisi bir tehditin yaklaştığını. Köpeğiniz bunları bazen ayırt edebilir; ancak çoğu zaman işin büyük bölümünü size bırakır. Havladıktan sonra dönüp size bakar ve durumun ne olduğunu sizi gözlemleyerek anlamak ister. Çoğu zaman sizin davranışınızdan bir çıkarım elde ederek kafasındaki soruyu cevaplandırır.

"Bir dost geliyor." "Önemli bir şey değil." "Pizzacııı!" "Sadece yanlış alarm." "Yine o komşu."

Ve benzeri şekilde edindiği şablonlardan bir tanesine durumu oturtarak size bakar. Sizden edindiklerini kendi deneyimine ekleyerek iletişimi tamamlar. Sizinle birlikte tamamladığı her iletişim sizi tanıma yolculuğunda dostluğunuzu güçlendirdiği gibi; cevap bulamadığı, anlamlandıramadığı ve dolayısıyla sizi tanıyamadığı her bir durum aranızda bir boşluk oluşturabilir.

Kapıdan gelen sesler örneği ikili iletişiminizde pek çok farklı durumda uygulayabileceğiniz örnek bir temadır. Daha spesifik diğer durumlarda da köpeğiniz sizi her an gözlemler. Onunla iletişim kurmadığınız anlarda bile sürekli izlenirsiniz. Hangi durumlarda nasıl tepkiler verdiğiniz kaydedilir. Ruh haliniz ve nabzınız köpeğiniz tarafından her an bilinmektedir. Köpeğiniz sizin ruhsal durumunuzu kopyalayarak, yaşadığı ortamın genel güvenlik seviyesini sürekli ölçer ve buna göre kendi stres/tepki düzeyini ayarlar. Köpeğinizin stres düzeyini yere bir kitap ya da oyuncak düşürerek anlayabilirsiniz. Çok hızlı tepkiler, tetikte olduğunu gösterecektir. Bu durum daha fazla kronik hale gelmeden bir uzmandan yardım almak, kendinizi ve yaşadığınız ortamı daha huzurlu hale getirmek sizin seçenekleriniz arasındadır.

Yukarıda konuştuklarımız şu anlama gelmiyor: Köpeğiniz stresliyse, siz rahat olun.

Köpeğiniz siz rahat olduğunuz için de stresli hissedebilir. Çünkü sizin sahip olmadığınız endişeyi üstlenmiş olabilir. Diğer bir deyişle, sizin rahat olmanız, onda korunmadığı izlenimini uyandırabilir. Belirli ölçüde birbirinize yakın ruhsal durumlarda olmanız her zaman daha iyi iletişim kurmanızı sağlar. Köpeğiniz endişeli ise onunla ortak duyguda buluşmak için biraz olsun köpeğinizin endişesini taklit edip, daha sonra ona nasıl sakinleştiğinizi rol model olarak gösterebilirsiniz.

"Bak, ben de endişeliydim; ama şu an rahatlıyorum. Bana katıl."

Köpeğiniz çok stresli bir durumdayken, sizin çok rahat olmanız sağlıklı iletişim kurmanızı güçleştirir. Önemli olan birbirine yakın bir duygu düzeyinde buluşarak, anlayabildiğinizi ve kendinizi anlatabilmek için çabaladığınızı göstermektir.

Köpekler, insanları ve diğer köpekleri tanıyabilmek için öğrendikleri tanıma davranışlarını tekrar ederler. Tanıma davranışı her köpeğin deneyimleri ölçüsünde farklılık gösterir. Kimisinde agresif bir hareket, kimisinde sevecen bir kıvrılma tanıma davranışı olabilir. Bir köpek yaptığı bir hareket sonucunda karşısındakilerden her seferinde belirgin farklılıklar gösteren davranışlar görüyorsa, bu hareketi onları tanımak için kullanılır. İlk kez gördüğü kişilerin nasıl insanlar olduğunu anlamak ya da karşılaştığı köpekleri tanımak için bunu alışkanlık haline getirebilir.

Örneğin bir köpek gerçekten saldırmak için değil, sahte ısırma hareketi yaptığı zaman aldığı tepkileri ayrıştırabilir hale geldiyse, bu hareketi karşısındaki köpeğin ne tepki vereceğini görmek, dolayısıyla onu tanımak için yapıyor olabilir. Bu durum çoğu zaman köpek sahiplerini yanıltır. Köpeğiniz aslında diğer köpeğe saldırmıyor. Karşılığında alacağı bir tepki arıyor.

Başka bir örnek verelim. Köpeğiniz sokakta karşılaştığı bir köpeğe ön ayakları üzerinde çömelerek oyun başlatma hareketi yapıyor. Hareketini yaptıktan sonra çok kısa bir süre hareketsiz kaldığını fark edebilirsiniz. Köpeğiniz ön ayaklarının üzerinde eğilir ve karşısındaki köpekten gelecek hamleyi bekler. Bu süre içerisinde karşısındaki köpeği gözlemler. Olumlu bir karşılık gelirse, bu oyunun başladığı anlamına gelir.

Tüm bu basit tanıma davranışlardan ayrılan spesifik tanıma davranışları da vardır. Bunlar sizinle köpeğinizin arasında oluşur, sadece ikiniz tarafından kaydedilir. Daha sonra köpeğiniz 'sizi denemek' için geçmişte kalan bu davranışı tekrar eder. Amacı sizin hala o insan olup olmadığınızı ölçmektir. Sizin, dolayısıyla kendisinin nabzını kontrol eder ve tekrar aynı şekilde kızıp kızmayacağınızı bilmek ister. Sadece kendi güvenliği ile ilgili bir cevap arıyor.

"Hala sinirli mi?" "Hala üzgün mü?" "Hala mutlu mu?" "Şu an nasıl hissediyor?" "Şu an oyun oynayabileceğim kadar güvenli bir yerde miyim?" "Ne kadar gürültü yapabilirim?" "Ne kadar haylaz olabilirim?" "Ne kadar oynamalıyım, ne zaman durmalıyım?"

Çok az cevabı olan, birçok soru. Cevaplanmayı bekliyor. Köpeğiniz bir cevap arıyor. Bunun için sizi tanımaya çalışıyor.

Masadan birkaç parça ekmek kaçırma, olmadık bir yere çiş yapma, çok önemli bir iş yaparken dikkatinizi dağıtma, ısrarlı bir şekilde oyun isteme, güpgüzel koltuğunuzu paramparça etme ve daha fazlası... Onu öpüp koklamanızdan çok daha iyi birer iletişim fırsatı. Kayıtsız kalmak, rahat bir oyun alanı sağlamak, görmezden gelmek bu iyi iletişim fırsatlarını telafisi olmayacak şekilde kaçırmak anlamına gelir.

Köpeğinizin sizi tanımak için gösterdiği çabayı fark etmek, onu tanımaya başlamanın ilk adımı olabilir. Siz de onu tanımak için daha fazla zaman ayırmanız gerektiğini unutmayın.